Choroby zakaźne u dzieci – leczenie, profilaktyka, objawy. Jakie pomikłania i konsekwencje mają dla dorosłych?

Choroby od A do Z

W tym artykule opisuje choroby zakaźne u dzieci. Ale ukazuje też jakie powikłania w dorosłym życiu niosą nieleczone w dzieciństwie. Poznacie państwo objawy i metody leczenia

Choroby zakaźne mogą powodować poważne powikłania. Do takich chorób należą między innymi: ospa wietrzna, różyczka, odra i świnka. Tymczasem powszechna jest opinia, że im szybciej dziecko złapie infekcję spowodowaną przez wirusy, tym szybciej nabierze odporności. Niestety tak nie jest i takie działanie może nieść za sobą poważne konsekwencje.

Mimo to choroby zakaźne wieku dziecięcego budzą nadal duży niepokój. Stopień zakażalności daną chorobą jest sprawą indywidualną każdego organizmu. Zależy on od siły bakterii oraz odporności organizmu ludzkiego, tego czy nie jest osłabiony jakąś inną infekcją. Do zakażenia dochodzi podczas kontaktu z chorym człowiekiem. Wirusy są również roznoszone przez:

Muchy

Komary

Wszy

Kleszcze

Tutaj pragnę zwrócić uwagę na sprawę, którą poruszyłem we wstępie. Prowokowanie zakażenia u dziecka chorobą zakaźną od chorego jest zachowaniem nieodpowiedzialnym. Choroby zakaźne mogą prowadzić do poważnych powikłań, a nawet do śmierci, jeżeli organizm jest za słaby, by z chorobą walczyć. Co prawda do 14 roku życia choroby zakaźne mają łagodniejszy przebieg niż u osób starszych. Choroby dziecięce u osób dorosłych przebiegają nietypowo, dlatego ich rozpoznanie jest dużo cięższe. Późne rozpoznanie może prowadzić do powikłań. Jak widać nie ma powodów i wytycznych do celowego zakażania dziecka. Przyjrzyjmy się teraz czterem chorobom zakaźnym dziecięcym, które powodują poważne powikłania. Będą to ospa wietrzna, różyczka, odra i świnka.

Ospę wietrzna wywołuje wirus VZV. U dzieci wywołuje właśnie wspomnianą ospę, ale gdy przetrwa do wieku dorosłego to może wywołać półpasiec. Zarazić się tym wirusem możemy tylko drogą kropelkową, więc przy przebywaniu w jednym pomieszczeniu z osobą chorującą. Choroba się rozwija w ciągu 10 do 20 dni. Chory może zakazić wirusem VZV w okresie od 2 dni przed pojawieniem się wysypki, aż do przyschnięcia strupków. Ospą można się zarazić tylko raz w życiu. Jeżeli miałeś/miałaś ospę nie musisz stosować środków ochrony w kontakcie z chorym dzieckiem. Do typowych objawów ospy należą:

Gorączka przez około 5 dni

Bóle głowy

Bóle mięśni

Bóle brzucha

2-5 dni po zakażeniu wysypka na całym ciele (początkowo czerwone swędzące plamki przeobrażające się w grudki wypełnione płynem surowiczym). Wokół nich pojawia się czerwona obwódka.

Krostki przysychają po około 6 dniach

Wdrożone leczenie powinno obejmować środki przeciwgorączkowe i przeciwświądowe. Na większe krosty stosowana jest gencjana. Nie wolno stosować aspiryny. Zakażenie zmian na skórze powoduje, że rany wolno się goją i mogą pozostawić po sobie blizny. Dla noworodków wirus VZV to śmiertelne niebezpieczeństwo. Odporność na ospę uzyskujemy około siedmiu lat po zachorowaniu. We wcześniejszym okresie mogą być nawroty choroby. Na ospę szczepi się osoby, które nie chorowały w dzieciństwie oraz kobiety, które planują ciąże. Ospa u osoby dorosłej może wywołać zapalenie płuc, zapalenie mięśnia sercowego, a u kobiet w ciąży ryzyko utraty dziecka lub wystąpienia u niego wad wrodzonych.

Przeczytaj:  Choroby cywilizacyjne XXI wieku

Różyczkę wywołuje wirus Rubella. Zarazić się nią możemy drogą kropelkową. Dodatkowo, gdy kobieta jest w ciąży płód może zarazić się od chorej mamy. Choroba rozwija się przez 2-3 tygodnie. Do zarażenia od osoby chorej może dojść nawet na tydzień przed wystąpieniem wysypki i 4 dni po jej pojawieniu się. Chorego należy odizolować od innych w pierwszych siedmiu dniach od wystąpienia wysypki. Do objawów różyczki należą:

Obrzęk węzłów chłonnych z tyłu głowy i przy uszach na dzień przed wystąpieniem wysypka

Różowa wysypka na skórze o charakterze plamisto-grudkowatym, która najpierw pojawia się na twarzy, a po około trzech dniach na reszcie ciała

Nieżyt gardła

Czasami występuje też gorączka. Różyczka jest leczona objawowo. Do powikłań należą samoistnie ustępujące stany zapalne stawów u kobiet i starszych dziewczynek (drobne stawy rąk), zapalenie nerwów oraz czasami mózgu. Nawroty tej choroby są rzadkością. Ciekawostką jest to, że dzieci kobiet, które chorowały na różyczkę lub były na nią szczepione mają odporność na tę chorobę przez sześć miesięcy. Szczepieniu w Polsce podlegają tylko trzynastoletnie dziewczynki. U dorosłych wirus może wywołać następujące powikłania

Zapalenie jąder –w szczególności u młodych mężczyzn

Śmierć płodu lub wady wrodzone dziecka u kobiety, która zachorowała będąc w ciąży ( pierwszy trymestr jest najbardziej newralgiczny)

Dziecko, którego mama zachorowała na różyczkę będąc w ciąży może chorować na następujące dolegliwości:

Wady układu krążenia

Uszkodzenie wzroku

Wodogłowie

Upośledzenie umysłowe

Niedorozwój kończyn dziecka

Odra jest chorobą wywołaną przez wirusa RNA objawiająca się wysypką na całym ciele. Do zakażenia może dojść drogą kropelkową przez plwociny osoby zarażonej. Odra rozwija się przez 7 do 18 dni. Jest to choroba, która na początku przebiega bezobjawowo. Zakazić się możemy do momentu pojawienia się wysypki. Chory musi być odizolowany od zdrowych do czasu wyzdrowienia, to znaczy do piątego dnia od wystąpienia wysypki. Do objawów odry należą:

Gorączka powyżej 39 stopni Celsiusza

Nieżyt nosa

Nieżyt gardła

Nieżyt krtani

Suchy kaszel

Zapalenie spojówek

Białe plamki z czerwoną obwódką na śluzówce policzków – trzeci dzień

Przeczytaj:  E-skierowanie – jak rozwiązywać problemy w praktyce

Powiększenie węzłów chłonnych

W stadium zaawansowanym choroby możemy zaobserwować następujące objawy:

Nasilenie objawów zapalenia górnych dróg oddechowych

Silne duszności

Czasami sinica

Przyspieszone tętno

Wysypka wzdłuż linii włosów, która następnie obejmuje twarz i szyję, a po kilku dniach całe ciało. Czwartego dnia zaczyna znikać w kolejności w jakiej się pojawiła

Ból brzucha i biegunki – małe dzieci

Wskazane leczenie w przypadku różyczki to leki przeciwgorączkowe i przeciwkaszlowe, picie płynów, kortykosteroidy wziewne – przy zapaleniu krtani, antybiotyki  przy zakażeniu bakteryjnym. Odra powoduje następujące powikłania:

Zapalenie oskrzeli

Zapalenie płuc

Zapalenie ucha środkowego

Rzadko zapalenie mięśnia sercowego

Zapalenie układu nerwowego

Na odrę nie da rady uzyskać stałej odporności. Nawet po szczepionkach. Niemowlęta, których mamy chorowały są odporne przez sześć miesięcy. Szczepienia wykonuje się w 13-15 miesiącu życia i powtarza w szóstym roku życia. U dorosłych choroba jest groźna. Im starszy jest pacjent, tym ciężej ją przechodzi. Dla osób chorych na choroby układu krążenia może być ona nawet śmiertelna. Dodatkowo często dochodzi do zapalenia mózgu, które w 15 % kończy się śmiercią oraz u 25% choroba powoduje trwałe uszkodzenia neurologiczne.

Świnka to choroba wyróżniająca się bólem i obrzękiem ślinianek. Wywołuje ją wirus mumps, zwany wirusem nagminnego zapalenia przyusznic. Zakażenie następuje drogą kropelkową lub przez bezpośredni kontakt z chorym. Choroba rozwija się dwa do trzech tygodni. Zakazić się nią można od 7 dni przed wystąpieniem obrzęku ślinianek i 9 dni po jego pojawieniu się. Chorego należy izolować do ustąpienia obrzęku. Objawami świnki są:

Gorączka

Dreszcze

Ból głowy

Ogólne rozbicie

Zespół oponowy (wysoka gorączka, ból głowy, nudności i wymioty)

Zapalenie jąder

W leczeniu świnki wykorzystywane są:

Środki przeciwgorączkowe

Kortykosteroidy – zapalenie jąder

Niesteroidowe leki przeciwzapalne

Okłady z lodu

Konieczne leżenie w łóżku

Do powikłań tej choroby zaliczmy:

Zapalenie ucha środkowego

Zapalenie stawów

Zapalenie jąder i najądrza

Zapalenie trzustki

Zapalenie jajników

Zapalenie mięśnia sercowego

Zapalenie nerwu słuchowego

Zapalenie mózgu – bardzo rzadko

Nieleczone, źle leczone lub za późno zdiagnozowane zapalenie jąder prowadzi do niepłodności. Świnka dopada częściej chłopców. Dziewczynki chorują 3-5 razy rzadziej. Szczepienia obowiązkowe przeprowadza się w 13-14 miesiącu życia dziecka i zaleca się podanie dawki przypominającej szczepionki w 7 roku życia. Nie szczepi się kobiet w ciąży. Badania kliniczne potwierdzają, iż 5% szczepionych osób nie wytwarza żadnej odporności na świnkę. U dorosłego obrzęk ślinianek powoduje zesztywnienie karku, temperatura przekracza 38 stopni Celsiusza, pojawiają się trudności w przełykaniu. Nie wolno odwodnić organizmu.