Świadome macierzyństwo, czyli antykoncepcja na czasie.

Artykuł ma na celu przedstawienie kobietom różnych form zabezpieczeń hormonalnych, które mogą uchronić je przed nieplanowaną ciążą. Wiele z nich ma obawy co do tego typu antykoncepcji. Dzisiejsza medycyna pozwala na stosowanie w pełni bezpiecznych środków, które rzadko kiedy niosą za sobą uciążliwe skutki uboczne.

W życiu prawie każdej kobiety przychodzi moment, że jest gotowa na posiadanie potomstwa. Chęć urodzenia dziecka przychodzi nagle i staje się bardzo istotną decyzją. Dojrzała i świadoma kobieta wie jednak, że to ona decyduje, kiedy jest odpowiedni czas. Gotowość do bycia matką to nie tylko zajście w ciążę. Tak naprawdę pełna gotowość do tego skomplikowanego procesu powinna nastąpić, kiedy mamy poczucie stabilizacji, partnera, dobre zdrowie i zabezpieczenie finansowe. Przynajmniej tak twierdzi większość kobiet. Antykoncepcja daje nam możliwość podjęcia właśnie takiej decyzji. Jest to jedna z najbardziej skutecznych metod zapobiegania niechcianej ciąży.

Antykoncepcja jest dobierana i przepisywana przez lekarza. Jeśli środek został odpowiednio dostosowany do potrzeb danej kobiety, nie będzie on wywoływał żadnych niepożądanych skutków ubocznych. Po jego odstawieniu zwykle nie ma problemu z powrotem do płodności. Nic jednak nie jest idealne. Antykoncepcja hormonalna, jak sama nazwa wskazuje, zawiera hormony do których organizm musi się przyzwyczaić. Zanim jednak to nastąpi u niektórych kobiet dochodzi do nieprzyjemnych objawów takich jak bóle głowy, trądzik, przybieranie na wadze czy tkliwość piersi. Oczywiście nie występują one wszystkie w tym samym czasie, a w większości przypadków przebieg zaadaptowania środka jest bezobjawowy. Bardzo dokuczliwe działania niepożądane powinno się zgłosić swojemu lekarzowi i wraz z nim dobrać inną ochronę.

Najbardziej znaną formą zabezpieczenia hormonalnego jest pigułka. Ma ona za zadanie dostarczyć odpowiednią ilość hormonów – przeważnie estrogenu i progesteronu. Zapobiega owulacji poprzez zablokowanie dojrzewania komórki jajowej, bez której nie może dojść do zapłodnienia. Zagęszcza także śluz w szyjce macicy co stanowi dodatkową przeszkodę dla plemników. Popularne są pigułki dwuskładnikowe, które przyjmuje się raz dziennie, o stałej porze, przez 21 dni. Następnie robi się siedmiodniową przerwę, w trakcie której pojawia się krwawienie. Po tym tygodniu znów rozpoczyna się kolejne opakowanie. Istnieją też tabletki, które przyjmujemy ciągle przez 28 dni. Dzielą się na dwa rodzaje. Pierwszy to takie, które zawierają 24 lub 26 aktywnych pigułek i 4 lub 2 pigułki placebo. Druga forma to minipigułka, która uwalnia odpowiednią ilość hormonu i zażywana jest codziennie bez konieczności przerw. Plusem tabletek hormonalnych jest ich skuteczność w regulacji cyklu miesiączkowego. Są także pomocne podczas bolesnych miesiączek. Zbawiennie wpływają na cerę, zwłaszcza ze skłonnością do trądziku. Jak każdy specyfik posiada też pewne wady. Przede wszystkim wymaga codziennego, regularnego zażywania. Na początku może też wywołać przykre objawy takie jak ból głowy czy zatrzymywanie wody w organizmie. Podczas kłopotów żołądkowych jej skuteczność mocno spada i trzeba stosować dodatkowo inne formy zabezpieczenia.

Alternatywą dla pigułki jest plaster przezskórny. Działa tak samo jak dwuskładnikowa tabletka, jednak jego stosowanie jest wygodniejsze. Na czystą i wolną od zadrapań skórę nakleja się plaster. Odpowiednim miejscem będzie podbrzusze, pośladek, łopatka lub ramię. Zaleca się nakleić pierwszy plaster w pierwszym dniu cyklu. Po tygodniu wymieniamy go na nowy. Tak samo postępujemy w trzecim tygodniu cyklu. Następnie robimy siedmiodniową przerwę, podczas której dochodzi do krwawienia. Analogicznie powtarzamy cały proces z kolejnym opakowaniem. Plastry uwalniają estrogen i progesteron w stałej, małej dawce. Hormony przenikają przez skórę i zachowują się dokładnie tak samo, jak w przypadku pigułki. Hamują owulację i tworzą barierę ze śluzu. Ich atutem jest to, że nie trzeba codziennie pamiętać o połknięciu pigułki. Podczas rewolucji żołądkowych zabezpieczenie działa i jest tak samo skuteczne. Przy jego stosowaniu mogą wystąpić te same objawy niepożądane co przy pigułkach. Nie jest to też odpowiednia ochrona dla pań ważących więcej niż 80 kg. Plaster przyklejony na ramię czy łopatkę jest widoczny. W miejscu przyklejenia może dochodzić do podrażnień. Trzeba też liczyć się z tym, że plaster zostawia nieestetyczne ślady.

Kolejnym środkiem hormonalnym, który często jest brany pod uwagę przez kobiety, jest pierścień dopochwowy. Jest on elastyczny, przez co praktycznie jego zastosowanie nie ma znaczenia ani dla kobiety, ani dla jej partnera. Jego średnica wynosi do 5 cm a grubość ok. 4 mm. Dzięki niemu do układu krwionośnego przenikają stopniowo uwalniane dwa hormony. Specyfika ich działania nie różni się niczym od tej, jaką wykazują pigułki i plastry. Aplikuje się go samodzielnie, poprzez wsunięcie głęboko do pochwy. Jest to bardzo proste i nie wymaga położenia w konkretnym miejscu. Najlepszym momentem żeby założyć pierścień, jest 1 dzień cyklu. Ten rodzaj antykoncepcji również zostawia się na trzy tygodnie, a następnie wyjmuje. Następuje krwawienie z odstawienia, a po siedmiu dniach zakłada się następny pierścień. Metoda jest skuteczna podczas biegunki lub wymiotów. Mimo wielu zalet środek ten posiada też pewne wady, które mogą, ale nie muszą wystąpić. Na początku może pojawić się złe samopoczucie, takie jak w przypadku tabletek i plastrów. Niestety istnieje też ryzyko wysunięcia się krążka. Dla kobiet bardziej wrażliwych i skłonnych do infekcji intymnych metoda ta nie jest polecana. Pierścień może wywołać zapalenie pochwy czy szyjki macicy, a także zapalenie pęcherza.

Dla kobiet, które chcą mieć spokój na dłuższy czas istnieją inne środki hormonalne, które są aktywne przez kilka miesięcy, a nawet lat. Do antykoncepcji hormonalnej zażywanej co trzy miesiące należą zastrzyki domięśniowe. Wykonane mogą zostać jedynie przez wykwalifikowany personel. Przestrzeganie terminów kolejnych dawek jest bardzo istotne. Wstrzykiwany specyfik nie zawiera estrogenu, a jedynie progestagen, który hamuje owulację, zagęszcza śluz i blokuje gotowość błony śluzowej macicy do zapłodnienia. Zastrzyk podaje się w ciągu pierwszych 5 dni cyklu domięśniowo w pośladek lub ramię. Te rodzaj zabezpieczenia jest bezpieczny dla kobiet karmiących piersią. Mogą one wykonać iniekcję już sześć tygodni po porodzie. Stosując zastrzyki hormonalne należy pamiętać o tym, żeby powtarzać je co trzy miesiące. Na początku stosowania mogą wystąpić krwawienia, które zanikają po dłuższym czasie. Jak każdy środek antykoncepcyjny i ten wywołuje skutki uboczne w postaci ogólnego złego samopoczucia. Zaprzestanie zażywania środka nie gwarantuje powrotu do płodności. Proces ten może przeciągnąć się nawet do roku. Mimo wszystko jest to metoda niezwykle skuteczna, zapewnia ochronę i nie trzeba pamiętać o codziennym zażywaniu pigułek.

Zdecydowanym kobietom poleca się zabezpieczenie w postaci implantu podskórnego. Pręcik, który wprowadza się pod skórę (znieczulenie miejscowe) ma około 4 cm długości i 2 mm szerokości. Umiejscawia się go po wewnętrznej stronie ramienia podczas zabiegu chirurgicznego. Implant uwalnia progestagen w małych, regularnych dawkach. Hamuje owulację i zagęszcza śluz. Jak w przypadku innych zabezpieczeń też najlepiej wprowadzać go w pierwszych pięciu dniach cyklu. Można jednak zrobić to później. Należy wówczas przez tydzień zabezpieczać się dodatkowo inną dostępną formą np. prezerwatywą. Atutem tego rodzaju antykoncepcji jest jej dyskrecja. Nie ma możliwości, żeby implant się przesunął bądź wysunął. Stosować go mogą wszystkie kobiety bez względu na tuszę. Jego działanie utrzymuje się do trzech lat. Dzięki minimalnemu uwalnianiu progestagenu działania uboczne związane ze złym samopoczuciem praktycznie nie występują lub pojawiają się bardzo rzadko. Można go usunąć w każdej chwili, a płodność powraca już po kilku tygodniach.

Alternatywą implantu jest wkładka domaciczna. Wyglądem przypomina literę T i mierzy do 3 cm długości. Tworzy się ją z plastiku i zaopatruje w zbiorniczek z gestagenem. Uwalniany jest on stopniowo w małych dawkach. Zagęszcza śluz szyjkowy, który staje się barierą dla plemników. Nie hamuje jednak owulacji. Okres występuje regularnie jednak jest mniej obfity i krótszy. Sposób aplikacji wkładki może być dość krępujący, ponieważ zakłada się ją właśnie podczas miesiączki. Na życzenie pacjentki można zastosować znieczulenie miejscowe. Po założeniu przez jakiś czas można odczuwać bóle podbrzusza. Ten rodzaj antykoncepcji jest zalecany dla kobiet, które już rodziły. Aktualnie dostępne są jednak dwa rodzaje. Pierwszy zabezpiecza na pięć lat i dedykowany jest dla takich właśnie kobiet. Drugi chroni przed nieplanowaną ciążę przez trzy lata i przeznaczony jest dla kobiet, które nie rodziły bądź są po cesarskim cięciu. Wkładka nie jest wyczuwalna podczas stosunku.

Jak widać opcji zabezpieczeń hormonalnych jest kilka. Istnieje naprawdę niewiele przeciwwskazań do ich zastosowania. Wszystkie jednak zostaną skonsultowane z ginekologiem przed podjęciem decyzji o zastosowaniu antykoncepcji. Lekarz wykona również odpowiednie badania i w razie jakichkolwiek wątpliwości skieruje pacjentkę na jeszcze bardziej szczegółowe, tak aby wykluczyć wszelkie obawy. Odwiedzając ginekologa nie musisz się niczego obawiać. Odpowie na każde twoje pytanie i pomoże podjąć decyzję. Jako kobieta jesteś ważna i to, co postanowisz też jest bardzo ważne. Antykoncepcja ochroni cię przed nieplanowaną ciążą i pozwoli cieszyć się z życia seksualnego. Świadome macierzyństwo to mądre macierzyństwo.